Ganzenbordend leren over seks

Lees, kijk, speel
Ganzenbordend leren over seks

‘Ik zou echt keihard gillen’, antwoord Lisa (12), op de vraag hoe ze reageert als ze haar broer ziet vrijen met zichzelf achter zijn computer. Rode wangen, veel gegiechel en hyperactieve kinderen. De sfeer is uitgelaten op basisschool De Werkplaats in Bilthoven, waar groep 7 en 8 het gloednieuwe Seks is meer… Ganzenbord speelt. Toch zijn er momenten dat ze even serieus worden bij vragen zoals: ‘Je hoort dat een klasgenoot seksueel misbruikt wordt. Wat doe je?’ Het groepje wordt even stil. ‘Ik zou toch wel naar de juf of meester gaan om het te vertellen’, zegt Nora (12).

Deze variant op het oer-Hollandse Ganzenbord gaat als volgt. De dobbelsteen heeft gewoon 6 ogen, maar de pionnen zijn schijfjes met een zaad- of een eicel erop. Het okergele bord, zo groot als een schoolbankje, heeft vrolijk gekleurde vakjes die corresponderen met verschillende soorten vragen. Groen zijn de weetvragen en bij rood wordt leerlingen om hun mening gevraagd. Als ze die een keer niet willen geven dan kunnen ze eenmalig een escape inzetten. De vragenkaartjes zijn van stevig materiaal net als de kaarten waar de antwoorden op staan. Dit maakt het spel duurzaam.

Spermacellen
‘Leerlingen kennen ganzenbord dus kunnen ze zonder verdere uitleg meteen spelen en dat is prettig’, zegt leerkracht Linde Visser die het project over puberteit begeleid. Visser en haar collega’s zijn enthousiast over het spel en vinden het een waardevolle aanvulling bij het project. ‘Doordat ze in kleine groepjes ermee aan de slag gaan is het intiemer en wordt er makkelijker gepraat. Ook de vragenkaartjes met wat vind je, wat weet je en wat denk je maken het lekker gevarieerd. Praten over seks is best spannend en het spel maakt het laagdrempelig om er samen over te praten. Tuurlijk kan niet iedereen met elke vraag uit de voeten, sommige leerlingen zijn al verder dan anderen.’ Visser heeft gemerkt dat de groep 7 leerlingen duidelijk minder weten dat die uit groep 8. Maar door het spel leren ze weer nieuwe dingen, vindt ook Eva (11): ‘Ik vind het een erg leuk en leerzaam spel, maar soms zitten er vragen tussen met woorden niet ik niet ken, zoals incest.’

Terug naar het spel. Lisa komt met haar eicelpion op het vakje waar al een spermacelpion staat. Nu mogen ze samen een grijze wat-denk-je-kaart spelen, met vragen die met zwangerschap en voortplanting te maken hebben. Als even later twee eicellen op een vakje staan vinden ze het raar dat ze nu geen kaartje mogen pakken. De scholieren hebben namelijk ook geleerd over homo- en biseksualiteit en vinden dat bij twee dezelfde cellen ook een grijze kaart gepakt mag worden. De kaartjes sluiten aan bij de biologische uitleg van voortplanting en hier is nu eenmaal een eicel en spermacel voor nodig. Maar dit mag de pret niet drukken, ze gaan ijverig verder.

Na drie kwartier intensief spelen, zijn de pubers in spe door hun concentratie heen en stoppen ze ermee. Ze vinden het jammer dat er nu niet echt een winnaar is. Toch zijn ze net als hun docenten positief over het spel. Nora (12) vat het als volgt samen: ‘Het is soms een beetje ongemakkelijk, maar het is wel goed dat het er is’.

Vanwege de strenge privacy regels op de school zijn de namen gefingeerd.

Seks is meer… Ganzenbord -  Wat je wilt weten en niet durft te vragen
O'lein
Prijs: € 98,00
Te bestellen op: https://www.olein.nl/

foto Larissa van Vliet door
Larissa van Vliet