Wetenschap: Honden verstaan mensen wel
Het blijkt een mythe: het vastgeroeste idee dat het niet uitmaakt wát hondenbaasjes tegen hun hond zeggen, omdat het enkel zou gaan om hóe ze het zeggen. Niets ervan, schrijven Hongaarse onderzoekers 2 september in Science. Al eerder bewezen ze dat honden gezichtsuitdrukkingen kunnen herkennen. Nu schrijven ze dat honden betekenis en intonatie van woorden afzonderlijk van elkaar verwerken.
Aan het daadwerkelijke experiment ging een hele training vooraf. De honden – dertien stuks in totaal – moesten namelijk leren om bewegingsloos in een hersenscanapparaat te liggen. Vervolgens hoorden de honden lovende woorden van hun trainer in prijzende en neutrale intonatie, en betekenisloze woorden in afwisselende soorten intonaties. De onderzoekers bekeken intussen welke hersengebieden daarbij geactiveerd raakten, en of de honden onderscheid maakten tussen het type woorden en tussen het type intonatie.
Het menselijk brein verwerkt woorden en intonaties in twee afzonderlijke hersenhelften, en integreert beide soorten informatie om te komen tot een uiteindelijke betekenis. Bij honden blijkt iets vergelijkbaars het geval. De onderzoekers ontdekten dat honden hun linkerhersenhelft gebruiken om onderscheid te maken tussen betekenisvolle en betekenisloze woorden, ongeacht de intonatie. In hun rechterhersenhelft onderscheiden ze intonatieverschil.
Een aardig woordje blijkt bij honden bovendien het beloningscentrum in de hersenen te activeren: het gebied dat ook andere plezierige stimuli als eten en aaien verwerkt. Opvallend genoeg gebeurde dat alleen wanneer de lovende woorden ook op lovende wijzende werden uitgesproken. Dat laat volgens de onderzoekers zien dat honden – net als mensen – beide soorten informatie integreren.
Het neurale mechanisme om woorden te verwerken is dus niet voorbehouden aan mensen, concluderen de onderzoekers, en komt niet voort uit het ontstaan van taal. Zelfs dieren die niet beschikken over gesproken taal kunnen woordbetekenis onderscheiden. Een taalrijke omgeving en de juiste selectiedruk kan die taalvaardigheid hebben vergroot, stellen de onderzoekers
door Maartje Kouwen