Wetenschap: Naakte molrat is hittebestendig

Natuurnieuws
Wetenschap: Naakte molrat is hittebestendig

De naakte molrat is een klein, kaal en raar beestje. Hij ontwikkelt nooit kanker, kan uitzonderlijk oud worden voor een knaagdier en heeft ook nog eens een hogere pijngrens dan veel andere dieren. Vooral van hitte is de molrat niet onder de indruk: als hij iets warms aanraakt, voelt hij geen pijn. Wetenschappers zijn er nu achter hoe dat kan (Cell Reports van 11 oktober).

Normaal gesproken komt er bij aanraking van iets heets een pijnsignaal op gang dat uiteindelijk de hersenen bereikt. Het signaal vertelt je bijvoorbeeld je hand terug te trekken van een hete pan om vervelende brandwonden te voorkomen. Maar om de hersenen te bereiken, moet het signaal wel eerst door allerlei verschillende cellen van het lichaam heen. Speciale doorgeefluikjes in de wanden van cellen moeten dit onder andere mogelijk maken: zij sluizen het signaal richting de hersenen waardoor je de pijn bewust ervaart.

Bij naakte molratten werkt dit anders. Hun doorgeefluikjes blijken vervormd, waardoor het pijnsignaal nooit goed aankomt in de hersenen. Zo voelt de naakte molrat zich nog steeds prettig in een warme of zelfs hete omgeving. En dat is maar goed ook. Naakte molratten leven in ondergrondse kolonies in de woestijn in Afrika, waar de temperatuur behoorlijk kan oplopen. Zelfs zo hoog dat andere dieren hier last van zouden hebben en er vandoor zouden gaan. Voor naakte molratten zou dat desastreus zijn. Die moeten gewoon lekker met z’n allen in hun oververhitte hol blijven zitten.

De vervorming van hun doorgeefluikjes betekent overigens niet dat de naakte molrat pijnloos zijn poot in het vuur kan steken. Bij extreme hitte kan het pijnsignaal, ondanks de kleine vervorming, alsnog de hersenen bereiken. Erg handig volgens de onderzoekers. Als de molrat helemaal geen pijn zou voelen, zou hij echt gevaarlijke situaties niet uit de weg gaan en niet kunnen overleven.

Meer informatie?
- Wildlands over de naakte molrat
- Schooltv over lichaamswarmteregulatie bij de mens
- Het Klokhuis over pijn bij de mens

foto Anne Boonman door
Anne Boonman