Wetenschap: Rode veren dankzij najaarsdieet
Foto: C. Hansen
Een Noord-Amerikaanse spechtsoort heeft verschillende verenkleuren dankzij het eten van kamperfoeliebesjes. Het plots voorkomen van deze kleurvariatie binnen deze spechtsoort hield onderzoekers al decennia bezig. Nu is het mysterie opgehelderd (The Auk: Ornithological Advances van 12 oktober).
In Noord-Amerika komen al jaren een gele en een rode variant van de gouden grondspecht voor. Dit kleurverschil zit hem in de schachten van de slagpennen. De ondersoort Colaptes auratus auratus heeft slagpennen met geelgekleurde schachten, en komt voor in het oostelijk deel van Noord-Amerika. De andere ondersoort C.a.cafer leeft in het westelijk deel en heeft rode schachten. In het midden van het gebied ontmoeten deze soorten elkaar, waar het nageslacht van de gemixte ondersoorten een waar kleurpalet aan schachten laat zien, variërend van zalmroze van de cafer tot het felgeel van de auratus.
Enkele jaren geleden doken in het oosten – het gebied van de geelgeschachte C.a. auratus – opeens spechten op met roestrode schachten (zie foto). Eerst dachten onderzoekers dat dit nakomelingen uit de C.a. cafer-lijn waren, maar na een tijdje bleek deze rode kleuring weer te verdwijnen. Onderzoekers begrepen niets van dit mysterie en begonnen een grondig onderzoek.
In huid- en veermonsters van de spechten uit het oosten troffen ze de stof rhodoxanthine aan. Dit is een rood pigment wat normaal niet voor de roodheid in deze spechtensoort zorgt. De onderzoekers ontdekten dat in het leefgebied van de rood uitgeslagen gele gouden grondspecht bepaalde kamperfoeliestruiken (Lonicera morrowi en Lonicera tatarica) de laatste jaren enorm in trek waren gekomen als tuinplant. Deze besjes van deze planten zijn rijk aan rhoxodanthine en rijpen precies in de tijd dat het voedselaanbod voor deze spechten schaarser wordt.
Normaal laat deze spechtsoort deze besjes liggen, maar in augustus blijken ze het aanbod zodanig te benutten dat ze er rode slagpennen van krijgen. Stopt het aanbod van de besjes, dan stopt ook de aanvoer van het rode pigment. Na de eerstvolgende rui kleuren de schachten van de tijdelijk rode auratus weer terug naar geel.
Meer informatie?
- Schooltv over de bouw van vogelveren
- Schooltv over de reden dat vogels besjes eten
door Anne Boonman