Wetenschap: Staartloze hagedis overlijdt sneller
Foto: Jhan-Wei Lin
Wanneer de langstaarthagedis Takydromus viridipunctatus als ontsnappingsmanoeuvre zijn eigen staart amputeert, heeft dat grote gevolgen voor zijn overleving. In de maand daarna heeft hij gemiddeld 30 procent meer kans om te overlijden. Dat komt vooral omdat het zo enorm veel energie kost om een nieuwe staart te regenereren. Dat schrijven Taiwanese onderzoekers in Proceedings of the Royal Society B van 18 januari. Toch heeft het zin: met zijn nieuwe staart is zijn overlevingskans weer hetzelfde als voorheen.
Dramatische ontsnapping
Het afwerpen van de eigen staart is misschien wel een van meest dramatische en kostbare ontsnappingsmechanismes in het dierenrijk. Samentrekkende spieren klieven bij nood de zwakke staartwervels, waardoor de staart loslaat. Het nog kronkelende orgaan trekt de aandacht van het aanvallend roofdier en de hagedis gaat ervandoor. Een vaak levensreddende actie.
Verstrekkende gevolgen
Toch heeft de amputatie verstrekkende gevolgen, ontdekten de biologen door zeven jaar lang meer dan elfduizend langstaarthagedissen te vangen. De hagedis verliest behendigheid, kan bij een volgende confrontatie niet opnieuw dezelfde truc uithalen, en moet veel energie steken in de regeneratie van zijn staart. Die investering is zo hoog, dat dit ten koste gaat van het immuunsysteem. Gevolg: gemiddeld 30 procent meer kans om te overlijden dan soortgenoten met staart.
Nieuwe staart
‘Alhoewel de energie-investering gigantisch is, heeft het toch zin een nieuwe staart te groeien’, laat laatste auteur Si-Min Lin weten. ‘En dat is gelijk onze belangrijkste ontdekking: dat na regeneratie van de staart de overlevingskans van een hagedis weer gelijk is als voorheen. Hiermee tonen we aan dat staartafstoot een evolutionair voordelige aanpassing is van deze langstaarthagedis.’
door Steijn van Schie